Zdrowy pies wygląda i zachowuje się normalnie, tzn. jest aktywny – odpowiednio do swojego temperamentu, ma dobry apetyt, błyszczącą sierść i wyraziste, czyste oczy. Celem i obowiązkiem właściciela jest utrzymanie psa w zdrowiu i dobrej kondycji. Pies jest zwierzęciem, które pierwotnie żyło w stadach i jego cechy psychiczne przystosowane są do życia w stadzie. Żyjąc w rodzinie ludzkiej traktuje ją jak sforę psów, w której potrafi doskonale znaleźć miejsce dla siebie. Gdy zaczyna mu coś dolegać, instynkt istoty stadnej podpowiada mu, że dolegliwościami nie należy się chwalić i obnosić się z nimi, bo stado nie lubi chorych i może go odpędzić… W tej sytuacji dopóki pozwalają mu na to możliwości adaptacyjne jego organizmu pies nie okazuje objawów choroby. Dlatego początkowo szczególnie nowemu właścicielowi trudno rozpoznać chorobę pupila. Psa należy bacznie obserwować i jeśli coś zmienia się w jego wyglądzie lub zachowaniu należy zwrócić się do lekarza weterynarii. Lepiej uczynić to dwa razy za dużo, niż jeden raz za mało! Tym bardziej że łatwiej leczy się choroby w stadium początkowym (ostrym lub podostrym) niż wtedy gdy przejdą w stan przewlekły. Gdy pies jest tak chory, że organizm jego nie może sobie poradzić i zawodzą u niego mechanizmy regulacyjne, mogą pojawić się objawy kliniczne, które pomogą rozpoznać lekarzowi większość chorób, a ponieważ pies nie potrafi mówić, właściciel musi zrelacjonować przebieg choroby u swojego zwierzaka.
Oto niektóre podstawowe symptomy chorób:
Biegunka może być wywołana infekcją bakteryjną lub wirusową, inwazją pasożytów, nieodpowiednim pokarmem (również jedzeniem śniegu, czy też pokarmów z lodówki) co powoduje zakłócenie równowagi biologicznej w jelitach, prowadząc do zapalenia błony śluzowej jelit. Stolec wtedy może być luźny, wodnisty, śluzowaty, podbarwiony krwią itd. Biegunka jest groźnym dla organizmu stanem prowadzącym do odwodnienia, którego nie należy bagatelizować, szczególnie jeśli towarzyszą jej wymioty.
Wymioty sporadyczne nie zawsze są objawem choroby, mogą zdarzyć się psu, który zbyt szybko i za dużo zjadł. Częste wymioty to stan bardzo poważny, który może być spowodowany chorobą zakaźną, zatruciem, połknięciem ciała obcego. Prowadzą do poważnych zaburzeń w organizmie szczególnie, gdy przebiegają razem z biegunką, wtedy muszą być intensywnie i fachowo leczone.
Gorączka sygnalizuje walkę organizmu z infekcją wirusową lub bakteryjną, albo stanem zapalnym. Jest groźnym dla organizmu stanem i koniecznie musi być leczona. Zewnętrznymi objawami gorączki są; osowienie, brak apetytu, osłabienie, czasem suchy i gorący nos, wyczuwalnie cieplejsze ciało niż normalnie. Normalna temperatura u psa waha się w granicach między 38,00C, a 39,00C. Stan podgorączkowy jest, gdy temperatura przekroczy 39,00C do 39,30C, powyżej 39,30C to gorączka. Temperatura powyżej 41,70C – stan agonalny. Temperatura poniżej 37,50C – hypotermia – jest też szkodliwa i wymaga konsultacji lekarza.
“Saneczkowanie” oznacza bolesność lub świąd okolicy odbytu przy zatwardzeniu, zarobaczeniu, alergii, zapaleniu gruczołów przyodbytowych, utkwieniu w okolicy odbytu ciała obcego, np. źdźbła trawy. Konieczna wizyta u lekarza weterynarii.
Potrząsanie głową świadczy o zapaleniu ucha na tle alergicznym lub infekcyjnym (ropnym), przepełnieniu ucha patologiczną woskowiną, utkwieniu w przewodzie słuchowym ciała obcego, np. źdźbła trawy lub zboża. Konieczna, fachowa konsultacja i leczenie weterynaryjne.
Kulawizna może być wywołana stłuczeniem, zwichnięciem, zapaleniem, zużyciem stawu, złamaniem kości, zranieniem, zerwaniem ścięgna lub mięśnia, a nawet niewydolnością krążenia, takimi starczymi niedomaganiami jak; reumatyzm, czy paraliż. Wymaga konsultacji lekarza.
Kaszel i kichanie są objawami przeziębienia, zapalenia gardła i krtani, ale także utkwieniem ciała obcego w części nosowo-gardłowej lub też podrażnieniem czynnikami alergicznymi (pyłki kwiatów) i drażniącymi gazami (np. spaliny).
Przykra woń z pyska świadczyć może o zaawansowanym osadzie nazębnym, zepsutych zębach, zapaleniu przyzębia (paradentoza) i dziąseł, a także o złym odżywianiu lub nieżycie żołądka czy przełyku. Należy zasięgnąć porady lekarza weterynarii.
Guzy, obrzmienia podskórne lub śródskórne mogą być łagodnymi lub złośliwymi tworzącymi się nowotworami, lub też ropniami czy kaszakami. Konieczna wizyta u lekarza.
Drapanie się i wygryzanie może być wywołane alergią skórną (np. na ukąszenia owadów – pcheł), egzemą, która wymaga długotrwałego leczenia.
Najlepiej jeśli chorego psa bada i leczy zawsze ten sam lekarz weterynarii, gdyż lepiej go zna i łatwiej będzie mu postawić właściwą diagnozę. Dlatego nie powinno się zmieniać lekarza, jeśli mamy do niego zaufanie. Najtrudniej leczyć psy “zwiedzające” wszystkie okoliczne lecznice, gdyż najczęściej zastosowano już wszystkie możliwe “wynalazki medyczne”. Lekarz naszego pupila powinien stać się lekarzem domowym, co nie znaczy, że przychodzi do naszego domu. Lekarze weterynarii wolą przyjmować u siebie w gabinecie, w asyście fachowego pomocnika, z odpowiednim sprzętem i odpowiednim asortymentem leków (których w odpowiedniej ilości nie sposób ze sobą zabrać), gdzie psy są bardziej zdyscyplinowane i trochę onieśmielone, niż w dającym poczucie pewności otoczeniu własnego domu. Tak jak nasi lekarze “ludzcy” nie bardzo lubią, gdy sami stawiamy diagnozę i na własną rękę bierzemy leki, tak i lekarze weterynarii nie cenią sobie orzeczeń właściciela i aplikowania leków zwierzakowi, gdyż może okazać się to bardzo niebezpieczne (są leki dobrze tolerowane przez ludzi, które podane psu lub kotu, mogą wywołać ciężką chorobę, a nawet zgon). Lekarze weterynarii doceniają precyzyjne opisanie objawów choroby i okoliczności jej powstania – musimy mówić w imieniu psa!
