Kleszczowe zapalenie mózgu – dlaczego warto zabezpieczać zwierzęta przed pasożytami?!

Kleszczowe zapalenie mózgu – dlaczego warto zabezpieczać zwierzęta przed pasożytami?!

Przyczyną kleszczowego zapalenia mózgu są wirusy rodzaju Alphavirus z rodziny Flaviviridae (dawniej Arboviridae). Rezerwuarem wirusów jest wiele żyjących na wolności ptaków, ssaków, a nawet gadów. Najistotniejszymi z nich są gryzonie (głównie myszy), ale rezerwuarem mogą być również zwierzęta domowe. Zakażenie człowieka ma miejsce najczęściej w wyniku ukłucia przez kleszcza (Ixodes ricinus) i pośredniego przeniesienia wirusów z zakażonych zwierząt na ludzi. Przenosicielami infekcji mogą być również żerujące na zakażonych zwierzętach pchły, komary i inne krwiopijne pasożyty. Wprawdzie utrzymywane w naszych domach i mieszkaniach zwierzęta (psy i koty) nie przenoszą wirusa kleszczowego zapalenia mózgu bezpośrednio na ludzi, rzadko również rozwija się u nich choroba i pośrednie zarażenie także należy do rzadkości, ale przede wszystkim są one wektorami kleszczy i innych pasożytów krwiopijnych, mogącymi przenosić te pasożyty w otoczenie naszych gospodarstw domowych. Dlatego ważnym dla przerwania transmisji wielu chorób jest zabezpieczanie zwierząt domowych przed pasożytami zewnętrznymi, a tym samym ograniczenie możliwości zarażenia się ludzi przenoszonymi przez nie chorobami.

Kleszczowe zapalenie mózgu notuje się na ogół w okresie wiosenno-letnim, zwłaszcza podczas upałów i suszy, kiedy to kleszcze występują najliczniej. Kleszcze zarażają się od zainfekowanych zwierząt w trakcie aktu żerowania, pijąc ich krew. Zarażone kleszcze są zakaźne przez całe życie, potrafią utrzymać w sobie wirusa we wszystkich stadiach rozwoju (transstadialnie) i przekazywać go następnym generacjom kleszczy (transowarialnie). W ten sposób z przenosicieli pośrednich zarazków kleszcze stają się również ich rezerwuarem. To zapewnia przetrwanie wirusa w miesiącach zimowych, kiedy jego cykl zostaje przerwany. Zakażone kleszcze zarażają kolejne zwierzęta i ludzi poprzez ukłucie w trakcie aktu żerowania, wprowadzając do ich organizmu ślinę i resztki krwi z poprzedniego żerowania wraz z wirusami.
Wirus kleszczowego zapalenia mózgu rzadko wywołuje schorzenia u zwierząt, ale po zainfekowaniu występuje u nich wiremia (przenikanie wirusa z miejsca ukłucia do krwi i wydzielin). Obecność wirusa krążącego we krwi zainfekowanych zwierząt daje możliwość pobrania wirusa przez inne krwiopijne pasożyty w czasie żerowania na zwierzęciu i dalszego rozprzestrzeniania wirusów poprzez zarażanie kolejnych zwierząt-żywicieli. U psów stwierdza się wyjątkowo zapalenie mózgu po infekcji wirusem, a schorzenie ma szybki przebieg i przejawia się podobnie jak wścieklizna. U kóz wirus przechodzi do mleka i zdojone świeże mleko oraz jego przetwory nie poddane wystarczającej obróbce cieplnej mogą stanowić źródło zakażenia pokarmowego. Mleko krowie, ani owcze nie odgrywa istotnej roli w zakażeniach. Na ogół u zwierząt zaatakowanych przez kleszcze występuje silny świąd skóry w miejscu ukłucia, co prowadzi do ocierania się i miejscowych uszkodzeń skóry. Czasami dochodzi do niedokrwistości i ogólnego osłabienia. Zawarta w ślinie kleszczy neurotoksyna wywołuje niekiedy niedowłady kończyn. Często jednak zwierzęta przechodzą zakażenie zupełnie bezobjawowo, co jest szczególnie niebezpieczne, gdyż pozornie zdrowe zwierzę może być źródłem zarazków.
Wyraźne objawy chorobowe występują tylko u człowieka. Choroba przebiega z dwufazową gorączką oraz objawami grypopodobnymi i neurologicznymi. Zakażenie następuje głównie przez uszkodzoną skórę (w następstwie ukłucia przez zakażone pasożyty krwiopijne), rzadziej przez przewód pokarmowy (poprzez picie mleka i spożywanie przetworów mlecznych pochodzących od zakażonych zwierząt), a najrzadziej poprzez drogi oddechowe (przez wdychanie rozpylonego materiału zakaźnego). Okres wylęgania choroby trwa od 5 do 15 dni. Po okresie wylęgania następuje pierwsza faza choroby – okres wiremii. Faza ta przebiega przede wszystkim z nagle występującą gorączką (do 39oC), dreszczami, silnymi bólami głowy, bólami mięśni i kostno-stawowymi, uczuciem rozbicia, a czasem z nieżytem górnych dróg oddechowych, wymiotami i biegunką. Po kilku dniach może wystąpić druga faza choroby – zapalenie opon mózgowych oraz mózgu. Wśród objawów występujących w tej fazie następuje jeszcze większy wzrost temperatury (do 41oC), światłowstręt, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, zaburzenia świadomości, mogą wystąpić również zaburzenia snu i czucia, apatia lub nadpobudliwość, drgawki, niedowłady, porażenia nerwów czaszkowych i mięśni. Rozróżnia się cztery postacie kliniczne kleszczowego zapalenia mózgu u ludzi – postać oponową, postać mózgową, postać rdzeniową i postać poronną. Najczęściej występuje postać poronna choroby, która kończy się w fazie pierwszej, przy braku charakterystycznych objawów neurologicznych. Leczenie chorych musi odbywać się w warunkach szpitalnych. Wirus nie przenosi się z człowieka na człowieka.    Zapobieganie kleszczowemu zapaleniu mózgu u ludzi polega przede wszystkim na walce z kleszczami (stosowanie środków owadobójczych w środowisku oraz na zwierzętach domowych), walce z gryzoniami, które są głównym rezerwuarem choroby (prowadzenie skutecznej deratyzacji) oraz zachowaniu ostrożności w kontaktach z nieznanymi zwierzętami i w czasie pobytu w okolicach predysponowanych do występowania kleszczy (lasy, polany, parki). W przypadku inwazji kleszcza, należy jak najszybciej doprowadzić do jego całkowitego usunięcia z miejsca ukłucia i przeprowadzenia odpowiedniej higieny rany, a w razie zaistnienia niepokojących objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza medycyny. Wskazane jest również szczepienie grup zawodowych narażonych na zakażenie. Należy również zachowywać higienę żywienia i spożywać odpowiednio przygotowaną żywność pochodzenia zwierzęcego (picie gotowanego lub pasteryzowanego mleka i odpowiednio przygotowanych przetworów mlecznych). Zabezpieczanie zwierząt domowych przed pasożytami zewnętrznymi ogranicza roznoszenie pasożytów w naszym środowisku, a co za tym idzie ogranicza możliwość zarażenia się ludzi przenoszonymi przez nie chorobami. Zabezpieczanie naszych zwierząt przed pasożytami chroni również je same przed wieloma groźnymi infekcjami przenoszonymi przez pasożyty, ale także bezpośrednimi skutkami inwazji pasożytów zewnętrznych.



Lecznica dla Zwierząt HOMEOPATIA
lek.wet. Adam Czerwiński
stud.wet. Marcin Czerwiński
www.lecznica-homeopatia.pl

Related Posts
Zostaw odpowiedź

Your email address will not be published.Required fields are marked *